هوش مصنوعی چیست؟ آیا می‌ دانید هوش مصنوعی با ربات‌ها چه تفاوتی دارد؟ هوش مصنوعی قادر است چه کارهایی را برای شما انجام دهد؟ قطعاً همه ما بارها واژه هوش مصنوعی را شنیده‌ایم، شاید نیز با بسیاری از عملکردها و قابلیت‌های آن آشنایی داشته باشیم. افراد زیادی به محض شنیدن نام هوش مصنوعی به یاد انواع ربات‌ها می‌افتند و تصورشان از هوش مصنوعی ربات‌ها می‌باشند که برای انجام برخی از کارهای آسان طراحی شده‌اند، اما واقعیت چیز دیگری است و به هیچ وجه نمی‌توان هوش مصنوعی و ربات‌های بی‌احساس را در یک سطح قرار داد. در این مقاله هوش مصنوعی را بررسی می‌ کنیم.

آشنایی با هوش مصنوعی | هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی چیست؟ هوش مصنوعی نوعی تکنولوژی می‌باشد که قابلیت تفکر را دارد، البته این نوع تفکر از آنچه که با نام تفکر انسانی می‌شناسیم، تفاوت‌های زیادی دارد، اما به نوعی می‌توان گفت که از تفکر انسانی تقلید می‌کند. امروزه برخی از فعالیت‌هایی که به صورت روزانه انجام می‌دهیم از جمله گشت و گذار در انواع صفحات و فضای مجازی و جستجو در اینترنت و غیره متاثر از واژه هوش مصنوعی هستند و در چنین مواقعی در عصر ما از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم. اما این استفاده ما آنقدر ناملموس است که گاهی اوقات آن را نادیده گرفته و اصلاً احساس نمی‌کنیم. دلیل چنین روندی نیز عدم آشنایی ما با هوش مصنوعی می‌ باشد.

با وجود رشد بالای هوش مصنوعی هنوز هم دانشمندان تعریف دقیق و واحدی از آن را ارائه نداده‌اند، اما به طور کلی تعاریف ارائه شده از هوش مصنوعی به اشکال زیر دسته‌ بندی می‌ شوند:

هوش مصنوعی می‌تواند مانند انسان فکر کند.

می تواند به صورت منطقی فکر کند.

می‌تواند مانند انسان به خوبی عمل کند.

می‌تواند به صورت کاملاً منطقی عمل کند.

در این بین دو تعریف نخست به فرایندهای استدلال و تفکر مربوط می‌شود، اما دو تعریف بعدی با رفتار آن سر و کار دارد. در تعریف ساده دیگری می‌توان هوش مصنوعی را یکی از شاخه‌ های علوم رایانه‌ای دانست که هدف اصلی در آن تولید کردن ماشین های هوشمند می‌باشد. این ماشین ها توانایی انجام دادن وظایف مختلفی را دارند که به هوش انسانی نیازمند است. در واقع هوش مصنوعی شبیه سازی از هوش انسانی برای رایانه‌ها می‌باشد و ماشینی است که مانند ذهن انسان می‌تواند عمل کند و حتی بسیاری از کارها از جمله یادگیری و حل مسئله را انجام دهد.

همچنین بخوانید | گوگل ادموب چیست

اهداف کلی هوش مصنوعی

هوش مصنوعی چیست؟ اهداف کلی در هوش مصنوعی این است که هوش انسانی و نحوه کار کردن آن به شکلی تعریف شود تا ماشین بتواند به آسانی آن را اجرا کند و وظایف و کارهایی که بر آن محول شده اند را به شکل درستی اجرا کند. اهداف کلی هوش مصنوعی را می‌توان بر پایه سه حقیقت زیر استوار دانست:

یادگیری

استدلال

درک

این شاخه از علوم رایانه‌ای با ساخت ماشین‌های هوشمندی در ارتباط است که توانایی انجام دادن وظایف مختلف هوش انسانی را دارند، به بیانی یک علم میان ریشه‌ای محسوب می‌شود که دارای چندین رویکرد می‌باشد، اما پیشرفت کردن در روند یادگیری ماشینی و همچنین یادگیری عمیق موجب ایجاد برخی تغییرات الگویی در هر قسمت از فناوری نوین می‌شود.

تفاوت برنامه نویسی و هوش مصنوعی

برنامه نویسی و هوش مصنوعی را نمی‌توان به هیچ وجه مشابه یکدیگر دانست، چون ما در روند برنامه نویسی دارای ورودی‌های مشخص و معلومی هستیم و سپس با استفاده کردن از برخی دستورات شرطی معاملات را حل و فصل می‌کنیم و در نهایت نیز نتیجه دلخواهی را از آن به دست می‌آوریم، اما معمولاً آن دسته از مسائلی که با استفاده از هوش مصنوعی ارزیابی و حل می‌شوند دارای تنوع ورودی بسیار زیادی هستند، بنابراین نمی‌توان با یک روند برنامه نویسی معمولی کلیه جنبه‌های آن را پوشش داد، مانند یک سیستم تشخیص چهره یا تبدیل صدا به متن که کلیه داده‌های ورودی در آنها تنوع بالایی دارد و به همین منظور برای انجام چنین کارهایی ما نیازمند به استفاده کردن از برخی مدل‌های هوش مصنوعی هستیم.

شاخه‌ های مختلف هوش مصنوعی

علم هوش مصنوعی دارای شاخه‌ های بسیار پیچیده و گسترده‌ای می‌ باشد که به این طریق می‌توان در حوزه‌های مختلفی از آن بهره برد. رایج‌ترین شاخه‌ های این علم عبارتند از:

سیستم خبره

رباتیک

یادگیری ماشین

شبکه عصبی

منطق فاری

پردازش زبان طبیعی

سطوح مختلف هوش مصنوعی | هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی معمولاً بر اساس تمام آن چیزهایی که از دنیای بیرون دریافت می‌کند، می‌تواند به آنها پاسخ درست بدهد و به این ترتیب دارای سه سطح متفاوت می‌باشد که عبارتند از:

• هوش مصنوعی محدود

اگر نگاهی به تاریخچه هوش مصنوعی بیندازید متوجه خواهید شد که هوش مصنوعی محدود از دیگر شاخه‌های هوش مصنوعی زودتر پدید آمده است و امروزه نمونه‌های مختلفی از آن را در زمینه‌هایی مانند تصمیم گیری‌های هوشمندانه در حوزه تجارت، رایانه‌هایی که در زمینه بازی‌های پیچیده از جمله شطرنج فعال هستند و غیره ببینید که البته در این خصوص توانسته‌اند حتی از انسان نیز بهتر عمل کنند. در واقع هدف از هوش مصنوعی محدود آن دسته از سیستم‌های هوشمندی می‌باشد که جهت انجام دادن وظایفی مختلفی از انسان بهتر عمل می‌کنند.

مانند سیستم‌های خودکاری که می‌توانند به طور اتومات روند تبدیل گفتار به نوشتار را انجام دهند یا سیستم‌های تشخیص هویتی که می‌توانند چهره فرد را شناسایی کنند.

• هوش مصنوعی عمومی

هوش مصنوعی عمومی نیز ماشینی می‌باشد که قادر است دنیای اطراف خودش را با درک بالا مانند یک انسان درک کند. این شاخه از هوش مصنوعی گنجایش و ظرفیت مشابهی جهت انجام دادن وظایف و فعالیت‌هایی دارد که انسان معمولی آنها را به درستی انجام می‌دهد. چیزی به عنوان هوش مصنوعی عمومی در حال حاضر وجود ندارد، اما ما می‌توانیم رد پای آن را در برخی از داستان‌های با

ژانر تخیلی و علمی مشاهده کنیم. به لحاظ تئوری نیز هوش مصنوعی عمومی هم سطح با انسان فعالیت می‌کند، یعنی در برخی از زمینه‌ها از جمله حافظه می‌تواند بهتر از انسان نیز عمل کند.

• سوپر هوش مصنوعی

  

سوپر هوش مصنوعی عبارتی می‌باشد و برای شاخه‌ای از این علم استفاده می‌شود که سطحی از درک و هوش انسانی را پشت سر گذاشته و در واقع وارد مرحله هوش فرابشری می شود. البته تاکنون هیچ کدام از جوامع نتوانستند به این شاخه از هوش مصنوعی برسند و می‌توان گفت که حقیقت در خصوص رسیدن یا نرسیدن و حتی زمان مناسب رسیدن به آن همچنان در هاله‌ای از ابهامات قرار دارد، حتی اینکه این شاخه از هوش مصنوعی قادر است چه کارها و اقداماتی را انجام دهد و آیا این اقدامات تهدیدی برای جوامع بشری محسوب می‌شوند یا فرصتی برای انسان‌ها جهت پیشرفت خواهند بود، همچنان مبهم است.

دسته‌ بندی سیستم هوش مصنوعی

در حال حاضر سیستم هوش مصنوعی به چهار گروه کلی تقسیم شده است که موارد زیر هستند:

• ماشین‌ های انفعالی

یک نمونه جالب از این دسته deep blue می‌باشد. این برنامه شطرنج در سال ۱۹۹۰ توانست قهرمان شطرنج یعنی گره کاسپارف را شکست دهد، چون می‌توانست مهره‌های قرار گرفته بر روی هر کدام از خانه‌ها را شناسایی کرده، حرکت‌ها را نیز به خوبی پیش بینی کند. تنها مشکل این برنامه آن بود که تجربه های قبلی خودش را فراموش می‌کرد و نمی‌توانست از آنها برای حرکت‌های دیگر استفاده کند. چنین برنامه‌هایی از هوش مصنوعی تنها برای برخی از هدف‌های کوچک و محدود مناسب بودند.

• حافظه محدود

حافظه محدود بر خلاف نوع اول می توانست از برخی تجارب گذشته خود جهت تنظیمات برنامه‌های آینده استفاده کند. برخی از کاربردهای تصمیم گیری در داخل انواع ماشین‌های اتومات و خود ران از این نوع هستند. این نوع از ماشین‌ها یعنی حافظه محدود می‌توانند از مشاهدات خودشان برای برخی از تصمیمات آینده استفاده کنند.

• تئوری ذهن

تئوری ذهن هنوز وجود ندارد، ولی اساس و کلیت این عبارت دانش‌ ها و اعتقادات، آمال و آرزوها و حتی نیت فرد برمی‌گردد و هوش مصنوعی قادر خواهد بود به آنالیز و درک تصمیم گیری در مورد هر کدام از این موارد بپردازد.

• خودآگاهی

در این نوع از سیستم‌ های هوش مصنوعی نوعی آگاهی از هوشیاری و خود آگاهی وجود دارد. آن دسته از ماشین‌ هایی که دارای خودآگاهی می‌ باشند، تشخیص می‌ دهند که در چه حالت و چه سطحی هستند و در نهایت می‌ توانند از اطلاعاتی که دریافت کرده‌اند، احساسات افراد را نتیجه‌ گیری کنند. البته این دسته از سیستم هوش مصنوعی نیز درست مانند گزینه سوم تا به امروز وجود نداشته است.

کاربرد هوش مصنوعی | هوش مصنوعی چیست؟

امروزه هوش مصنوعی به گونه گسترش یافته است که در کسب و کارها و مشاغل مختلف کارایی دارد و در تمامی حوزه‌ ها جهت پیشبرد اهداف و دستیابی به نتایج مطلوب‌ تر می‌ توان از هوش مصنوعی کمک گرفت. چند نمونه از مهم ترین کاربردهای هوش مصنوعی که در حال حاضر استفاده گسترده‌ای دارند، عبارتند از:

کاربرد هوش مصنوعی در حوزه بهداشت و درمان و سلامت

کاربرد در حوزه کسب و کارها و مشاغل مختلف

کاربرد در حوزه آموزش و پرورش

حوزه اقتصادی حوزه قانون و قضا

حوزه تولیدات و کارخانجات مختلف

برقراری امنیت و مسیر داده‌ ها

به کارگیری علم هوش مصنوعی امروزه در بسیاری از کشورها رواج پیدا کرده و با چالش‌ های زیادی نیز مواجه بوده است که یکی از این چالش‌ها در حوزه کسب و کار نیز به کار بردن هوش مصنوعی است و ارتباط آن با داده‌ ها و اطلاعات افراد و نیروی انسانی ترازوهای تجاری و غیره است.

.

نوشته هوش مصنوعی چیست؟ اولین بار در مجله وبیترن. پدیدار شد.